Κοινές Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών N. Kοτζιά και Υπουργού Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Ι. Κασουλίδη μετά τη συνάντησή τους.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Καλή σας ημέρα. Ξέρω ότι Παρασκευή μεσημέρι για τη δημοσιογραφία έχει μια δυσκολία, πρέπει να γράψετε για το Σαββατοκύριακο τα κείμενά σας.
Όπως είπα και στη διμερή συνάντηση που κάναμε, είμαι πάντα συγκινημένος όταν συναντάω την κυπριακή εκπροσώπηση και ιδιαίτερα συγκινημένος, γιατί σήμερα συναντάω το φίλο μου, το Γιαννάκη Κασουλίδη, και διότι για πρώτη φορά υποδέχομαι επισήμως κυπριακή αντιπροσωπεία στην Ελλάδα και στο Υπουργείο μας. Για έναν άνθρωπο που από σχολιαρόπαιδο - γυμνάσιο ακόμα, ούτε καν λύκειο- διαδήλωνε και έτρωγε ξύλο για το Κυπριακό, είναι μεγάλη η συγκίνηση να μπορώ να υποδέχομαι την κυπριακή αντιπροσωπεία στο Υπουργείο μας.
Κύριε Υπουργέ καλώς ήρθατε. Ευχαριστώ πολύ για τη συνεργασία που έχουμε πάντα.
Με τον κ. Υπουργό συζητήσαμε τι άλλο; Πρώτα απ’ όλα το Κυπριακό, ανταλλάξαμε τις σκέψεις μας. Εμείς υποστηρίζουμε με όλες τις δυνατότητες που διαθέτουμε και δυνάμεις την Κυπριακή Κυβέρνηση σε αυτές τις διαπραγματεύσεις και είμαστε αρωγός στις ενέργειες και στις δράσεις της.
Ξέρετε ότι η Ελλάδα είναι, με βάση τη Συνθήκη και τη Συμφωνία της Ζυρίχης, εγγυήτρια δύναμη της Κύπρου. Ξέρουμε όμως, επίσης, ότι οι εγγυήτριες δυνάμεις, η μεν Ελλάδα εμπλέχτηκε παρά τη θέληση του λαού της με το πραξικόπημα στην Κύπρο, η δε Βρετανία παρακολουθούσε την επαίσχυντη επέμβαση του τουρκικού στρατού στην Κύπρο.
Ξέρουμε ότι ο τουρκικός στρατός δεν έχει μόνο κατοχή της βορείου Κύπρου. Είναι ένας στρατός που αντιστοιχεί σήμερα πλέον κάθε φαντάρος Τούρκος σε δυο Τουρκοκύπριους και δεν συμπεριλαμβάνω τους έποικους, αλλά τους Τουρκοκύπριους που οι μισοί από αυτούς αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν. Άρα ποιους προστατεύει; Αυτούς που φύγανε;
Ξέρουμε ότι οι προβλέψεις, ακόμη και αυτές οι προβλέψεις της Συνθήκης της Ζυρίχης ήταν ότι η εγγυήτρια δύναμη μετά από διαβούλευση, που δεν έγινε, φροντίζει την αποκατάσταση της τάξης. Δηλαδή την επαναφορά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ως Προέδρου της Κύπρου και μετά σηκώνεται και φεύγει. Και αντ’ αυτού είδαμε μια την τουρκική Κατοχή και παραμονή.
Γι’ αυτό εμείς ως μια δύναμη που οι συμφωνίες της Ζυρίχης προβλέπουν να παίζει το ρόλο της εγγυήτριας δύναμης, δεν επιθυμούμε τη συνέχιση, έστω και νομικά, θεσμικά, ως πρόβλεψη, ενός τέτοιου ρόλου. Διότι πιστεύουμε ότι η Κύπρος μετά από μια δημιουργική διαπραγμάτευση και μετά από μια καλή συμφωνία, θα πρέπει να είναι ένα ισότιμο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με όλες τις εγγυήσεις που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση για κοινότητες, επιμέρους ομάδες, τον καθημερινό άνθρωπο στα κράτη μέλη της.
Διότι πιστεύουμε ότι η Κύπρος πρέπει να είναι ένα ενιαίο κράτος, ομοσπονδιακή διζωνική, σε κοινοτική βάση, δεσμευμένη με όλους τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς νόμους, τη δημοκρατικότητά της και την εδαφική της ακεραιότητα και διότι πιστεύουμε ότι η Κύπρος πρέπει να είναι ένα κράτος μέλος με όλα τα δικαιώματα και την κυριαρχία που έχει κάθε άλλο κράτος μέλος στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και αυτή την άποψη την έχω πει πολλές φορές, την είπα και προχθές βρισκόμενος στο Ηνωμένο Βασίλειο, την επαναλαμβάνω και σήμερα.
Επίσης, με τον κ. Υπουργό είχαμε την δυνατότητα να συζητήσουμε για τα προβλήματα στην περιοχή. Η Κύπρος και η Ελλάδα είναι δυο κράτη που με μεγάλη υπευθυνότητα συμβάλουν στη μέγιστη δυνατή σταθεροποίηση και ασφάλεια στην περιοχή μας, ιδιαίτερα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Και σε αυτά τα πλαίσια έχουμε αναπτύξει τριμερείς συνεργασίες. Κύπρος – Ελλάδα – Αίγυπτος, Κύπρος – Ελλάδα – Ισραήλ και κάναμε και σκέψεις τόσο για την παραπέρα εμβάθυνση αυτών των συνεργασιών, όσο και για τη συγκρότηση επιπλέον σχημάτων συνεργασίας.
Επίσης, συζητήσαμε για θέματα που σχετίζονται ιδιαίτερα με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Τις εξελίξεις στη Συρία. Τις εξελίξεις και τη σημασία της Αιγύπτου και μιλήσαμε, επίσης, για τις ενταξιακές διαδικασίες της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει η ευρωπαϊκή πολιτική και το ευρωπαϊκό δίκαιο απέναντι στην Τουρκία.
Τέλος συνομιλήσαμε για τις εξελίξεις στα Βαλκάνια. Είχα τη χαρά και την τιμή να αναλύσω στον κ. Υπουργό και φίλο, τις σκέψεις που έχουμε διαμορφώσει στο Υπουργείο Εξωτερικών σήμερα για ένα όραμα που έχουμε και μια αντίληψη λύσης των προβλημάτων στη Βαλκανική.
Με την Κύπρο μας συνδέουν δεσμοί οραμάτων, όνειρα, κοινή αντίληψη για το ρόλο του Διεθνούς Δικαίου, πίστη σε αυτό. Μας συνδέουν η ιστορία, η κουλτούρα μας, μια αίσθηση δικαιοσύνης για τον κόσμο που ανέτειλε στον 21ο αιώνα.
Είναι για μένα μεγάλη χαρά, ως Υπουργός Εξωτερικών και προσωπικά ως Νίκος Κοτζιάς, να συνομιλώ σήμερα με τον Υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου και είμαι και συγκινημένος και ευτυχής και χαρούμενος που δημιουργικά ανταλλάξαμε και ανταλλάσσουμε συνεχώς σκέψεις.
Καλώς ήρθατε κ. Υπουργέ.
κ. Γ. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Ευχαριστώ πάρα πολύ, ευχαριστώ Νίκο, ευχαριστώ κ. Υπουργέ.
Τα αισθήματα που μόλις έχει εκφράσει ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, είναι αντίστοιχα αισθήματα δικά μου κάθε φορά που βρίσκομαι σε επίσκεψη επίσημη, ας την πούμε, εργασίας στην Αθήνα. Δεν είναι η πρώτη φορά που συναντιόμαστε με τον κ. Κοτζιά από την ώρα που ανέλαβε ως Υπουργός Εξωτερικών. Μπορεί να είναι η δέκατη, μεταξύ των οποίων τρεις επισκέψεις στην Κύπρο από μέρους του, αλλά ήταν μια ευκαιρία να συζητήσουμε, μαζί με τους συνεργάτες μας, πέραν του Κυπριακού, μια σειρά θεμάτων ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη γειτονιά μας και στην περιοχή των Βαλκανίων, όπως ελέχθη. Για την περιοχή των Βαλκανίων, για εμάς καθοδηγός είναι η ελληνική εξωτερική πολιτική, η οποία θέλουμε να συμπίπτει με την δική μας και να συμβαδίζει.
Υπάρχουν και τα διάφορα ευρωπαϊκά θέματα. Το μεγάλο θέμα που αντιμετωπίζουμε σήμερα στη Μεσόγειο με τα κύματα μετανάστευσης και το πώς μπορούμε να συμβάλουμε για την άμβλυνσή του. Δηλώνω από αυτό το βήμα ότι η Κύπρος τείνει να αποδεχτεί πλήρως την πρόταση του Επιτρόπου Αβραμόπουλου επί του θέματος και θα το ανακοινώσει στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τις προσεχείς συναντήσεις.
Θέλω να έρθω στο θέμα του Κυπριακού. Καταρχάς, να ενημερώσω, όπως έχω ενημερώσει και τον κ. Υπουργό, ότι το κλίμα μέσα στο οποίο επαναρχίζουν οι διαπραγματεύσεις για τη λύση του είναι πάρα πολύ καλό. Οφείλεται στο γεγονός ότι το αποτέλεσμα των εκλογών στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, ήταν αποτέλεσμα επιθυμίας, κατεύθυνσης προς το κοινό όραμα ενός κοινού κράτους, κυπριακού κράτους, παρά κατεύθυνσης αφομοίωσης από πλευράς της Τουρκίας.
Και αυτό το μήνυμα το έχουμε συλλάβει και οφείλουμε να ανταποκριθούμε σε αυτό με τη δική μας διάθεση, να προχωρήσουμε χωρίς να χάνουμε χρόνο στις προσπάθειες αναζήτησης της λύσης του Κυπριακού προβλήματος.
Εγώ θέλω να προσυπογράψω και να στηρίξω τις θέσεις που έχει εκφράσει ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας όσον αφορά το θέμα των εγγυήσεων. Ένα πραγματικό κράτος-μέλος των Ηνωμένων Εθνών, πρέπει να λειτουργεί με έναν τέτοιο τρόπο, που να μη χρειάζεται κηδεμόνες.
Εκείνο που χρειάζεται είναι ένα σύστημα ασφάλειας, στο οποίο να νοιώθουν εξίσου ασφαλείς Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Αυτό είμαστε διατεθειμένοι να το εξετάσουμε. Όμως η ιστορική αναδρομή που έγινε για το τι πρόσφεραν και, απεναντίας, πόσο έβλαψαν οι συνθήκες εγγυήσεως, όπως τις έχει περιγράψει ο κ. Κοτζιάς, είναι ολοφάνερη.
Εμείς δεν λέμε ότι επιδιώκουμε να μην τηρήσουμε τα όσα θα συμφωνηθούν στη συμφωνία και γι’ αυτό δεν επιθυμούμε εγγυήσεις, όπως μας είπε ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας. Εξάλλου, όταν είσαι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το κάθε κράτος-μέλος εγκαλείται από την ίδια την Ένωση όταν δεν υπακούει στους κανόνες της έννομης τάξης.
Αλλά κι εμείς, με τη δική μας σειρά, δεν καταλαβαίνουμε γιατί πρέπει να επιμένουν στη διατήρηση των συνθηκών εγγύησης, με το ίδιο λογικό ερωτηματικό, μήπως θέλουν να επανέλθουν, αφού μας βάζουν τέτοιου είδους ερωτήματα.
Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ότι η διευθέτηση του θέματος της ασφάλειας κατά τρόπον που να νοιώθουν εξίσου ασφαλείς Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, θα είναι το κλειδί στο οποιοδήποτε μελλοντικό δημοψήφισμα θα κληθεί ο κυπριακός λαός να εγκρίνει την οποιαδήποτε λύση.
Ασφαλώς υπάρχει κι ένα άλλο πολύ σοβαρό θέμα. Η Κύπρος, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσφέρει όλα τα εχέγγυα προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα για να μην ανησυχεί, υπάρχει όμως και η ανάγκη το κράτος της Κύπρου να λειτουργεί, να μπορεί να λειτουργεί σαν κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσα στους κόλπους της Ένωσης και για το καλό της ίδιας της Κύπρου, αλλά και για το καλό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεν πρέπει να είναι τέτοιοι περίπλοκοι οι μηχανισμοί που να μην μπορεί να ληφθεί απόφαση σε οποιοδήποτε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις δύο το πρωί μέχρις ότου κινηθούν οι κυπριακοί μηχανισμοί, αν αυτοί είναι περίπλοκοι στον τρόπο λήψεως αποφάσεων.
Θέλω να εκφράσω την αισιοδοξία μου γι’ αυτές τις διαπραγματεύσεις, οι διαπραγματευτές αυτή τη στιγμή εργάζονται για ώρες, οι συναντήσεις είναι πολύ συχνές και παρατεταμένες, θα παρουσιάσουν στους ηγέτες στις 17 του μήνα μια συνολική εικόνα όλων των πτυχών, πού συμφωνούμε, πού διαφωνούμε, για να αρχίσει η διαπραγμάτευση σε όσα διαφωνούμε, ασφαλώς. Θα φανεί στους προσεχείς μήνες πώς προχωρούμε και ποια αποτελέσματα παράγουμε.
Σας ευχαριστώ.
Κ.ΚΟΥΤΡΑΣ: Παρακαλώ για τις ερωτήσεις σας. Ο κ. Μποτώνης από την ΕΡΤ έχει το λόγο.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Είναι ευχάριστο να ακούω τη λέξη «ΕΡΤ» και πρέπει να το σημειώσω αυτό. Είναι η πρώτη φορά από τότε που έγινα Υπουργός που τίθεται ερώτηση από την ΕΡΤ που ήδη λειτουργεί και θέλω να σας συγχαρώ για τη δουλειά που κάνετε.
Δ. ΜΠΟΤΩΝΗΣ («ΕΡΤ»): Και είμαστε στην ευχάριστη θέση και να ανταποκριθούμε, κ. Υπουργέ, σε αυτό το καθήκον.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Χαίρομαι πολύ.
Δ. ΜΠΟΤΩΝΗΣ («ΕΡΤ»): Θέλω να ρωτήσω το εξής, πόσο αισιόδοξος είστε, κ. Υπουργέ, καθώς υπάρχουν εξελίξεις στην Τουρκία; Υπάρχει μία πολιτική ρευστότητα η οποία μπορεί να επιδράσει και αρνητικά και το έχουμε δει αυτό και να γράφεται κιόλας έντονα την τελευταία περίοδο - σας προβληματίζει αυτό; Ευχαριστώ πολύ.
Γ. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Να εκφράσω κι εγώ τη χαρά μου γιατί η πρώτη μου απάντηση που δίνεται είναι στην ΕΡΤ και να σας ευχηθώ κάθε καλό.
Ναι, μας προβληματίζει το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών, μας προβληματίζει η αστάθεια, έχουμε συζητήσει και συνεκτιμήσει τις διάφορες πιθανότητες με τον κ. Κοτζιά στις συνομιλίες σήμερα. Υπάρχουν αρνητικά, αλλά μπορεί να βγουν και κάποια θετικά, αλλά ας το αφήσουμε μέχρι εκεί.
Σ. ΑΡΑΒΟΠΟΥΛΟΥ («ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ»): Κύριε Υπουργέ, οι συνομιλίες αυτές θα έχουν διασύνδεση και με το θέμα του αερίου και την ΑΟΖ;
Γ. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Ακούστε, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει εκφράσει τη δέσμευσή του ότι, όταν πια είναι σίγουρο ότι προχωρούμε σε λύση του κυπριακού προβλήματος, δηλαδή ότι θα φτάσουν οι διαπραγματεύσεις σε εκείνο το τελικό σημείο που αυτό θα είναι σίγουρο, υπάρχουν θέματα που απορρέουν από τις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ και Χριστόφια-Έρογλου επί του θέματος, τις οποίες εμείς αποδεχτήκαμε πλήρως όσον αφορά την ενέργεια και θα συζητήσουμε.
Χ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ («ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ»): Μιας και το έφερε η κουβέντα για τις εγγυήτριες δυνάμεις και ήσασταν πρόσφατα στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Βρετανία έχει πάρει κάποια θέση που μπορείτε να μας την αποκαλύψετε σχετικά με την πορεία ή πιθανότητα έναρξης των διαπραγματεύσεων;
Και σε περίπτωση που συμφωνηθεί πλέον να μην υπάρχουν εγγυήτριες δυνάμεις στο νέο Κυπριακό Κράτος, που θα προκύψει, η παρουσία των Βρετανών στην Κύπρο επηρεάζεται καθόλου από αυτό, εννοώ των βρετανικών βάσεων;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Να πω το εξής, συνεργαζόμαστε με όλα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, εξηγούμε την άποψη και θέση μας, τόσο εγώ προσωπικά όσο και οι Πρέσβεις μας σε αυτές τις πέντε χώρες.
Ελπίζω και πιστεύω ότι θα υπάρξει ένας ρεαλισμός για μια πραγματική λύση του Κυπριακού και, όπως λέω, δεν θα είναι μια φαντασιακή ή εικονική λύση που θα διατηρεί την προηγούμενη κατάσταση και θα την ονομάζει λύση.
Νομίζω ότι, στον βαθμό που όλοι ενδιαφέρονται για πραγματική λύση, θα αποδεχθούν στο τέλος την ανάγκη η Κύπρος να είναι πραγματικά ανεξάρτητη με τον τρόπο που είναι ανεξάρτητα όλα τα κράτη μέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με πλήρη, αντίστοιχα, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα.
Το θέμα των σχέσεων των υπολοίπων κρατών μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας με την Κύπρο δεν αφορά το ζήτημα της κατάργησης του ρόλου των εγγυητριών δυνάμεων και της αποχώρησης των στρατευμάτων κατοχής από την Κύπρο.
Θέλω επίσης να ξαναδιευκρινίσω: Για μένα προσωπικά, και το έχουμε συζητήσει από την αρχή με τον κ. Υπουργό της Κύπρου, το πρόβλημα των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής στη Βόρεια Κύπρο δεν είναι «απλώς» το θέμα ότι κατέλαβαν εδάφη, αλλά ότι ένα κομμάτι του κυπριακού πληθυσμού και δη οι Τουρκοκύπριοι είχαν συνεχώς μπροστά τους τον τουρκικό στρατό και με έναν συσχετισμό «1 προς 4», αν βάλετε και τους έποικους, αλλά η ουσία είναι «1 προς 2» προς τους εναπομείναντες Τουρκοκύπριους πολίτες.
Οι Τουρκοκύπριοι πολίτες είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και αυτοί υπέφεραν επίσης, ό,τι κι αν λέγεται, από την παρουσία αυτού του στρατού. Όπως επίσης δεν είναι ωραίο όταν ανοίγετε το παράθυρό σας σε σειρά από κατοικημένες περιοχές και χωριά της ελεύθερης Κύπρου να συναντάτε απέναντί σας σε λόφους και σε βουνά, έστω και μικρά, την τουρκική σημαία.
Γι’ αυτό επιμένουμε πράγματι να δοθούν δυνατότητες συμμετοχής και δικαιωμάτων στην τουρκοκυπριακή κοινότητα στον μέγιστο δυνατό βαθμό - και το υπογραμμίζω - και ταυτόχρονα να δοθεί η αίσθηση ασφάλειας και στους Τουρκοκύπριους και ιδιαίτερα στους Ελληνοκύπριους.
Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε όλες τις περιοχές του κόσμου και αξιοποιώ αυτή την ευκαιρία για να σας πω ότι θέλω να υπογραμμίσω ότι και οι Τουρκοκύπριοι υπέφεραν που δε ζούσαν σε κυριολεκτικά δημοκρατικό καθεστώς. Δεν χρειάζεται να έχεις 1 προς 2 στρατιώτες για να νοιώθεις καλά, θα έλεγα το αντίστροφο.
Γ. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Σε αυτά που είπε ο κ. Υπουργός για 1 προς 2, υπενθυμίζω ότι ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ο κ. Μπούτρος Γκάλι σε έκθεσή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας αποκάλεσε τη «βόρεια Κύπρο» την «πλέον στρατοκρατούμενη περιοχή του κόσμου» εξαιτίας αυτού του συσχετισμού πληθυσμού με στρατό.
Τώρα, για την ερώτησή σας, πρέπει πρώτα να κάνουμε ξεκάθαρο ότι άλλο βρετανικές βάσεις, άλλο συμμετοχή της Βρετανίας σε συνθήκη εγγυήσεως. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Αυτό είναι το ένα. Και το δεύτερο είναι ότι, από ό,τι αντιλαμβάνομαι, η Βρετανία είναι έτοιμη να δεχτεί οποιοδήποτε σύστημα ασφάλειας θα συμφωνούσαμε εμείς στην Κύπρο.
Κ. ΦΡΥΣΣΑ («ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΤ»): Γεια σας, η ερώτησή μου αφορά και τους δυο σας. Συζητήσατε το μεταναστευτικό, αν υπάρχει κοινή δράση, αν αποφασίσατε από κοινού να αντιμετωπίσετε το μεγάλο πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Τα δύο κράτη συμφωνούν να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της μετανάστευσης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης θεμελιακά, στα βασικά ζητήματα, συμφωνούν στις προτάσεις που έχει διατυπώσει ο Επίτροπος κ. Αβραμόπουλος, που αφορούν την ποσόστωση διανομής των προσφύγων και των αιτούντων ασύλου και μια σειρά από άλλα μέτρα.
Η Κύπρος έχει μια γεωγραφική τύχη, θα έλεγα, το ότι δεν διαθέτει μεγάλους αυτοκινητόδρομους, σιδηροδρομικές γραμμές και πυκνή ακτοπλοΐα, ώστε να έχουν την αυταπάτη κάποιοι πρόσφυγες ότι περνώντας από την Κύπρο μπορούν να φτάσουν στην υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη.
Όπως γνωρίζετε, το ελληνικό πρόβλημα είναι ότι έχουμε γίνει ένα black box, ένα μαύρο κουτί που έρχονται εδώ με την ελπίδα ότι με τα μέσα που υπάρχουν (σιδηρόδρομοι, πλοία, αυτοκινητόδρομοι κλπ.) θα περάσουν στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, αλλά με τις συνθήκες του Σένγκεν και το Δουβλίνο ΙΙ και εν δυνάμει ΙΙΙ τους αποτρέπουμε, με αποτέλεσμα, επειδή δεν εφαρμόζεται και ο μηχανισμός της επανεισδοχής που είχαμε συμφωνήσει με την Τουρκία - παραβιάζει κι αυτή τη Συμφωνία - να έχουμε πολλούς πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα, να έχουμε πολλούς μετανάστες, αυτούς που ονομάζουμε παράνομους μετανάστες, και το πρόβλημα να μεγαλώνει και σε μια εποχή που η Ελλάδα έχει μεγάλη κρίση.
Όμως, γνωρίζετε καλά ότι η πολιτική ηγεσία της Κύπρου είναι μια βαθειά λογική ηγεσία και αντιλαμβάνεται ότι, ενώ είναι γεωγραφικά σήμερα σε ένα βαθμό, με έναν τρόπο προστατευμένη από μεγάλες κρίσεις στην περιοχή για τις οποίες όλοι μας ανησυχούμε, αν δεν δείξει συνολικά λογική η Ευρωπαϊκή Ένωση και η πολιτική της θα μπορούσαν να είχαν εξίσου τέτοιου είδους επιπτώσεις και στην Κύπρο.
Και λέω για τη «λογική», διότι, όπως εξήγησα στη Βρετανία όπου βρισκόμουνα και επέστρεψα αργά χθες το βράδυ, ανησυχεί η Ευρώπη για τους πρόσφυγες που έρχονται, για τα 6 εκατομμύρια Λίβυους, αλλά δεν δείχνει να έχει αντιληφθεί την ανάγκη σταθερότητας της Αιγύπτου, η οποία έχει 95 εκατομμύρια πληθυσμό, εκ των οποίων τα 2/3 είναι νέοι, και από πίσω βρίσκεται ένας εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν και μια Σομαλία που δεν έχει κανονικές κρατικές δομές.
Κι αυτός είναι και ο λόγος που, ανεξάρτητα από τη φύση του καθεστώτος στην Αίγυπτο, θέλουμε να φροντίζουμε να υπάρχει σταθερότητα και ασφάλεια στην περιοχή εκείνη.
Και βέβαια σας θυμίζω ότι εμείς έχουμε ένα μεγάλο προσφυγικό πρόβλημα, που συνδέεται με τη Συρία, όπου έχουμε 12 εκατομμύρια πληθυσμό μετακινούμενο, συνδέεται με το Αφγανιστάν και το Πακιστάν και τις διαδρομές που γίνονται και φτάνουν μέχρι τη χώρα μας.
Ελπίζω να υπάρξει λογική, ώστε να συμβάλουμε στη σταθεροποίηση της περιοχής, και ανθρωπισμός, ώστε να μην υποφέρουν περισσότερο άνθρωποι που αναζητούν σε τρίτες χώρες ένα καλύτερο μέλλον. Η ασφάλεια και η πολιτική σταθερότητας πρέπει να συνδυάζεται με δημοκρατικό τρόπο αντιμετώπισης και των προβλημάτων και με ένα βαθύ αίσθημα ουμανισμού.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ούτε το ένα, ούτε το άλλο.
Ι. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Κι εγώ απλώς θέλω να πω προς επίρρωση κάτι που λέμε στα ελληνικά «γιορτή της Ιταλίας και της Ελλάδας, παραμονή δική μας», δηλαδή της Κύπρου για το θέμα της αλληλεγγύης, της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, η οποία εδώ θα αποδειχθεί.
Υπάρχει μια πρόταση του Επιτρόπου Αβραμόπουλου που έχει καθορίσει, κατά την δική μας άποψη, με πάρα πολύ δίκαιο τρόπο τα κριτήρια που αναλογούν σε κάθε κράτος μέλος σε αυτή τη δίκαιη κατανομή ανάληψης και φιλοξενίας κάποιων μεταναστών. Αυτά τα κριτήρια βασίζονται πάνω στο εγχώριο προϊόν της κάθε χώρας, τον πληθυσμό της ασφαλώς, τον αριθμό των μεταναστών που ήδη φιλοξενεί και πιστεύω εγώ ότι και τον βαθμό της ανεργίας της χώρας και όλα αυτά είναι δίκαια κριτήρια που μπορούν να κάνουν μια δίκαιη κατανομή. Εμείς είμαστε έτοιμοι, αν συμφωνήσουν οι 28, να αναλάβουμε το μερίδιο που μας αναλογεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, κ. Κοτζιά, δράττομαι της ευκαιρίας των διαπραγματεύσεων, για να πάμε στις διαπραγματεύσεις που γίνονται στις Βρυξέλλες. Είναι σκληρές οι διαπραγματεύσεις Ελλάδας – θεσμών, δανειστών, οι πιέσεις είναι μεγάλες, οι ώρες κρίσιμες για τη χώρα μας. Πόσο αισιόδοξος είστε ότι θα κλείσει αυτή η συμφωνία με δεδομένο ότι το πλαίσιο αυτών των διαπραγματεύσεων κινείται ανάμεσα στο ζεστό και στο κρύο και μας πιέζουν αφόρητα και με τελεσίγραφα τώρα τελευταία. Ευχαριστώ.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Εγώ, όπως ξέρετε, για διαπραγματεύσεις που γίνονται δεν μιλάω και δεν σχολιάζω δημόσια. Και θα ήταν πολύ άσχημο ένας Υπουργός Εξωτερικών να παραβίαζε ένα τέτοιο κανόνα.
Δύο σχόλια μόνο να σας πω. Ξέρετε ότι αυτά που γράφονται δημόσια που λέγονται σε ραδιόφωνα και ως εικόνα μεταδίδονται από την τηλεόραση, είναι στοιχείο της διαπραγμάτευσης. Υπάρχει μεγάλη διεθνής επίθεση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ως στοιχείo της διαπραγμάτευσης για να πιεζόμαστε. Θα έκανα μια παράκληση στα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, να μην αναπαράγουν άκριτα θέσεις και απόψεις που διοχετεύονται μέσω της μαζικής εικόνας και φωνής ως εργαλείο πίεσης πάνω στην Ελλάδα.
Και το δεύτερο να ξέρετε και γι’ αυτό και στην πιο δύσκολη στιγμή έχω πάντα ένα χαμόγελο, ή έστω στα μάτια μου μια ελπίδα, διότι ξέρετε ότι διακατέχομαι από τη φιλοσοφία, όπως την ορίζω από μικρό παιδί, της ιστορικής αισιοδοξίας. Νομίζω ότι πρέπει να πιστεύουμε πάντα ότι το δίκαιο και το καλό μπορεί να βρει δρόμους να κερδίσει. Ευχαριστώ.
Ι. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Να κάνω και εγώ μια παραβίαση της αρχής μη σχολίων από Υπουργούς Εξωτερικών για να εκφράσω την διακαή μας ευχή για αίσια κατάληξη των προσπαθειών της Ελλάδας. Γιατί αυτή θα είναι προς όφελος της Ελλάδας, του ελληνικού λαού και της Ευρώπης και της Κύπρου.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Δεν έχω παρά να σας ευχαριστήσω.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Καλή σας ημέρα. Ξέρω ότι Παρασκευή μεσημέρι για τη δημοσιογραφία έχει μια δυσκολία, πρέπει να γράψετε για το Σαββατοκύριακο τα κείμενά σας.
Όπως είπα και στη διμερή συνάντηση που κάναμε, είμαι πάντα συγκινημένος όταν συναντάω την κυπριακή εκπροσώπηση και ιδιαίτερα συγκινημένος, γιατί σήμερα συναντάω το φίλο μου, το Γιαννάκη Κασουλίδη, και διότι για πρώτη φορά υποδέχομαι επισήμως κυπριακή αντιπροσωπεία στην Ελλάδα και στο Υπουργείο μας. Για έναν άνθρωπο που από σχολιαρόπαιδο - γυμνάσιο ακόμα, ούτε καν λύκειο- διαδήλωνε και έτρωγε ξύλο για το Κυπριακό, είναι μεγάλη η συγκίνηση να μπορώ να υποδέχομαι την κυπριακή αντιπροσωπεία στο Υπουργείο μας.
Κύριε Υπουργέ καλώς ήρθατε. Ευχαριστώ πολύ για τη συνεργασία που έχουμε πάντα.
Με τον κ. Υπουργό συζητήσαμε τι άλλο; Πρώτα απ’ όλα το Κυπριακό, ανταλλάξαμε τις σκέψεις μας. Εμείς υποστηρίζουμε με όλες τις δυνατότητες που διαθέτουμε και δυνάμεις την Κυπριακή Κυβέρνηση σε αυτές τις διαπραγματεύσεις και είμαστε αρωγός στις ενέργειες και στις δράσεις της.
Ξέρετε ότι η Ελλάδα είναι, με βάση τη Συνθήκη και τη Συμφωνία της Ζυρίχης, εγγυήτρια δύναμη της Κύπρου. Ξέρουμε όμως, επίσης, ότι οι εγγυήτριες δυνάμεις, η μεν Ελλάδα εμπλέχτηκε παρά τη θέληση του λαού της με το πραξικόπημα στην Κύπρο, η δε Βρετανία παρακολουθούσε την επαίσχυντη επέμβαση του τουρκικού στρατού στην Κύπρο.
Ξέρουμε ότι ο τουρκικός στρατός δεν έχει μόνο κατοχή της βορείου Κύπρου. Είναι ένας στρατός που αντιστοιχεί σήμερα πλέον κάθε φαντάρος Τούρκος σε δυο Τουρκοκύπριους και δεν συμπεριλαμβάνω τους έποικους, αλλά τους Τουρκοκύπριους που οι μισοί από αυτούς αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν. Άρα ποιους προστατεύει; Αυτούς που φύγανε;
Ξέρουμε ότι οι προβλέψεις, ακόμη και αυτές οι προβλέψεις της Συνθήκης της Ζυρίχης ήταν ότι η εγγυήτρια δύναμη μετά από διαβούλευση, που δεν έγινε, φροντίζει την αποκατάσταση της τάξης. Δηλαδή την επαναφορά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ως Προέδρου της Κύπρου και μετά σηκώνεται και φεύγει. Και αντ’ αυτού είδαμε μια την τουρκική Κατοχή και παραμονή.
Γι’ αυτό εμείς ως μια δύναμη που οι συμφωνίες της Ζυρίχης προβλέπουν να παίζει το ρόλο της εγγυήτριας δύναμης, δεν επιθυμούμε τη συνέχιση, έστω και νομικά, θεσμικά, ως πρόβλεψη, ενός τέτοιου ρόλου. Διότι πιστεύουμε ότι η Κύπρος μετά από μια δημιουργική διαπραγμάτευση και μετά από μια καλή συμφωνία, θα πρέπει να είναι ένα ισότιμο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με όλες τις εγγυήσεις που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση για κοινότητες, επιμέρους ομάδες, τον καθημερινό άνθρωπο στα κράτη μέλη της.
Διότι πιστεύουμε ότι η Κύπρος πρέπει να είναι ένα ενιαίο κράτος, ομοσπονδιακή διζωνική, σε κοινοτική βάση, δεσμευμένη με όλους τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς νόμους, τη δημοκρατικότητά της και την εδαφική της ακεραιότητα και διότι πιστεύουμε ότι η Κύπρος πρέπει να είναι ένα κράτος μέλος με όλα τα δικαιώματα και την κυριαρχία που έχει κάθε άλλο κράτος μέλος στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και αυτή την άποψη την έχω πει πολλές φορές, την είπα και προχθές βρισκόμενος στο Ηνωμένο Βασίλειο, την επαναλαμβάνω και σήμερα.
Επίσης, με τον κ. Υπουργό είχαμε την δυνατότητα να συζητήσουμε για τα προβλήματα στην περιοχή. Η Κύπρος και η Ελλάδα είναι δυο κράτη που με μεγάλη υπευθυνότητα συμβάλουν στη μέγιστη δυνατή σταθεροποίηση και ασφάλεια στην περιοχή μας, ιδιαίτερα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Και σε αυτά τα πλαίσια έχουμε αναπτύξει τριμερείς συνεργασίες. Κύπρος – Ελλάδα – Αίγυπτος, Κύπρος – Ελλάδα – Ισραήλ και κάναμε και σκέψεις τόσο για την παραπέρα εμβάθυνση αυτών των συνεργασιών, όσο και για τη συγκρότηση επιπλέον σχημάτων συνεργασίας.
Επίσης, συζητήσαμε για θέματα που σχετίζονται ιδιαίτερα με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Τις εξελίξεις στη Συρία. Τις εξελίξεις και τη σημασία της Αιγύπτου και μιλήσαμε, επίσης, για τις ενταξιακές διαδικασίες της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει η ευρωπαϊκή πολιτική και το ευρωπαϊκό δίκαιο απέναντι στην Τουρκία.
Τέλος συνομιλήσαμε για τις εξελίξεις στα Βαλκάνια. Είχα τη χαρά και την τιμή να αναλύσω στον κ. Υπουργό και φίλο, τις σκέψεις που έχουμε διαμορφώσει στο Υπουργείο Εξωτερικών σήμερα για ένα όραμα που έχουμε και μια αντίληψη λύσης των προβλημάτων στη Βαλκανική.
Με την Κύπρο μας συνδέουν δεσμοί οραμάτων, όνειρα, κοινή αντίληψη για το ρόλο του Διεθνούς Δικαίου, πίστη σε αυτό. Μας συνδέουν η ιστορία, η κουλτούρα μας, μια αίσθηση δικαιοσύνης για τον κόσμο που ανέτειλε στον 21ο αιώνα.
Είναι για μένα μεγάλη χαρά, ως Υπουργός Εξωτερικών και προσωπικά ως Νίκος Κοτζιάς, να συνομιλώ σήμερα με τον Υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου και είμαι και συγκινημένος και ευτυχής και χαρούμενος που δημιουργικά ανταλλάξαμε και ανταλλάσσουμε συνεχώς σκέψεις.
Καλώς ήρθατε κ. Υπουργέ.
κ. Γ. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Ευχαριστώ πάρα πολύ, ευχαριστώ Νίκο, ευχαριστώ κ. Υπουργέ.
Τα αισθήματα που μόλις έχει εκφράσει ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, είναι αντίστοιχα αισθήματα δικά μου κάθε φορά που βρίσκομαι σε επίσκεψη επίσημη, ας την πούμε, εργασίας στην Αθήνα. Δεν είναι η πρώτη φορά που συναντιόμαστε με τον κ. Κοτζιά από την ώρα που ανέλαβε ως Υπουργός Εξωτερικών. Μπορεί να είναι η δέκατη, μεταξύ των οποίων τρεις επισκέψεις στην Κύπρο από μέρους του, αλλά ήταν μια ευκαιρία να συζητήσουμε, μαζί με τους συνεργάτες μας, πέραν του Κυπριακού, μια σειρά θεμάτων ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη γειτονιά μας και στην περιοχή των Βαλκανίων, όπως ελέχθη. Για την περιοχή των Βαλκανίων, για εμάς καθοδηγός είναι η ελληνική εξωτερική πολιτική, η οποία θέλουμε να συμπίπτει με την δική μας και να συμβαδίζει.
Υπάρχουν και τα διάφορα ευρωπαϊκά θέματα. Το μεγάλο θέμα που αντιμετωπίζουμε σήμερα στη Μεσόγειο με τα κύματα μετανάστευσης και το πώς μπορούμε να συμβάλουμε για την άμβλυνσή του. Δηλώνω από αυτό το βήμα ότι η Κύπρος τείνει να αποδεχτεί πλήρως την πρόταση του Επιτρόπου Αβραμόπουλου επί του θέματος και θα το ανακοινώσει στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τις προσεχείς συναντήσεις.
Θέλω να έρθω στο θέμα του Κυπριακού. Καταρχάς, να ενημερώσω, όπως έχω ενημερώσει και τον κ. Υπουργό, ότι το κλίμα μέσα στο οποίο επαναρχίζουν οι διαπραγματεύσεις για τη λύση του είναι πάρα πολύ καλό. Οφείλεται στο γεγονός ότι το αποτέλεσμα των εκλογών στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, ήταν αποτέλεσμα επιθυμίας, κατεύθυνσης προς το κοινό όραμα ενός κοινού κράτους, κυπριακού κράτους, παρά κατεύθυνσης αφομοίωσης από πλευράς της Τουρκίας.
Και αυτό το μήνυμα το έχουμε συλλάβει και οφείλουμε να ανταποκριθούμε σε αυτό με τη δική μας διάθεση, να προχωρήσουμε χωρίς να χάνουμε χρόνο στις προσπάθειες αναζήτησης της λύσης του Κυπριακού προβλήματος.
Εγώ θέλω να προσυπογράψω και να στηρίξω τις θέσεις που έχει εκφράσει ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας όσον αφορά το θέμα των εγγυήσεων. Ένα πραγματικό κράτος-μέλος των Ηνωμένων Εθνών, πρέπει να λειτουργεί με έναν τέτοιο τρόπο, που να μη χρειάζεται κηδεμόνες.
Εκείνο που χρειάζεται είναι ένα σύστημα ασφάλειας, στο οποίο να νοιώθουν εξίσου ασφαλείς Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Αυτό είμαστε διατεθειμένοι να το εξετάσουμε. Όμως η ιστορική αναδρομή που έγινε για το τι πρόσφεραν και, απεναντίας, πόσο έβλαψαν οι συνθήκες εγγυήσεως, όπως τις έχει περιγράψει ο κ. Κοτζιάς, είναι ολοφάνερη.
Εμείς δεν λέμε ότι επιδιώκουμε να μην τηρήσουμε τα όσα θα συμφωνηθούν στη συμφωνία και γι’ αυτό δεν επιθυμούμε εγγυήσεις, όπως μας είπε ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας. Εξάλλου, όταν είσαι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το κάθε κράτος-μέλος εγκαλείται από την ίδια την Ένωση όταν δεν υπακούει στους κανόνες της έννομης τάξης.
Αλλά κι εμείς, με τη δική μας σειρά, δεν καταλαβαίνουμε γιατί πρέπει να επιμένουν στη διατήρηση των συνθηκών εγγύησης, με το ίδιο λογικό ερωτηματικό, μήπως θέλουν να επανέλθουν, αφού μας βάζουν τέτοιου είδους ερωτήματα.
Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ότι η διευθέτηση του θέματος της ασφάλειας κατά τρόπον που να νοιώθουν εξίσου ασφαλείς Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, θα είναι το κλειδί στο οποιοδήποτε μελλοντικό δημοψήφισμα θα κληθεί ο κυπριακός λαός να εγκρίνει την οποιαδήποτε λύση.
Ασφαλώς υπάρχει κι ένα άλλο πολύ σοβαρό θέμα. Η Κύπρος, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσφέρει όλα τα εχέγγυα προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα για να μην ανησυχεί, υπάρχει όμως και η ανάγκη το κράτος της Κύπρου να λειτουργεί, να μπορεί να λειτουργεί σαν κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσα στους κόλπους της Ένωσης και για το καλό της ίδιας της Κύπρου, αλλά και για το καλό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεν πρέπει να είναι τέτοιοι περίπλοκοι οι μηχανισμοί που να μην μπορεί να ληφθεί απόφαση σε οποιοδήποτε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις δύο το πρωί μέχρις ότου κινηθούν οι κυπριακοί μηχανισμοί, αν αυτοί είναι περίπλοκοι στον τρόπο λήψεως αποφάσεων.
Θέλω να εκφράσω την αισιοδοξία μου γι’ αυτές τις διαπραγματεύσεις, οι διαπραγματευτές αυτή τη στιγμή εργάζονται για ώρες, οι συναντήσεις είναι πολύ συχνές και παρατεταμένες, θα παρουσιάσουν στους ηγέτες στις 17 του μήνα μια συνολική εικόνα όλων των πτυχών, πού συμφωνούμε, πού διαφωνούμε, για να αρχίσει η διαπραγμάτευση σε όσα διαφωνούμε, ασφαλώς. Θα φανεί στους προσεχείς μήνες πώς προχωρούμε και ποια αποτελέσματα παράγουμε.
Σας ευχαριστώ.
Κ.ΚΟΥΤΡΑΣ: Παρακαλώ για τις ερωτήσεις σας. Ο κ. Μποτώνης από την ΕΡΤ έχει το λόγο.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Είναι ευχάριστο να ακούω τη λέξη «ΕΡΤ» και πρέπει να το σημειώσω αυτό. Είναι η πρώτη φορά από τότε που έγινα Υπουργός που τίθεται ερώτηση από την ΕΡΤ που ήδη λειτουργεί και θέλω να σας συγχαρώ για τη δουλειά που κάνετε.
Δ. ΜΠΟΤΩΝΗΣ («ΕΡΤ»): Και είμαστε στην ευχάριστη θέση και να ανταποκριθούμε, κ. Υπουργέ, σε αυτό το καθήκον.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Χαίρομαι πολύ.
Δ. ΜΠΟΤΩΝΗΣ («ΕΡΤ»): Θέλω να ρωτήσω το εξής, πόσο αισιόδοξος είστε, κ. Υπουργέ, καθώς υπάρχουν εξελίξεις στην Τουρκία; Υπάρχει μία πολιτική ρευστότητα η οποία μπορεί να επιδράσει και αρνητικά και το έχουμε δει αυτό και να γράφεται κιόλας έντονα την τελευταία περίοδο - σας προβληματίζει αυτό; Ευχαριστώ πολύ.
Γ. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Να εκφράσω κι εγώ τη χαρά μου γιατί η πρώτη μου απάντηση που δίνεται είναι στην ΕΡΤ και να σας ευχηθώ κάθε καλό.
Ναι, μας προβληματίζει το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών, μας προβληματίζει η αστάθεια, έχουμε συζητήσει και συνεκτιμήσει τις διάφορες πιθανότητες με τον κ. Κοτζιά στις συνομιλίες σήμερα. Υπάρχουν αρνητικά, αλλά μπορεί να βγουν και κάποια θετικά, αλλά ας το αφήσουμε μέχρι εκεί.
Σ. ΑΡΑΒΟΠΟΥΛΟΥ («ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ»): Κύριε Υπουργέ, οι συνομιλίες αυτές θα έχουν διασύνδεση και με το θέμα του αερίου και την ΑΟΖ;
Γ. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Ακούστε, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει εκφράσει τη δέσμευσή του ότι, όταν πια είναι σίγουρο ότι προχωρούμε σε λύση του κυπριακού προβλήματος, δηλαδή ότι θα φτάσουν οι διαπραγματεύσεις σε εκείνο το τελικό σημείο που αυτό θα είναι σίγουρο, υπάρχουν θέματα που απορρέουν από τις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ και Χριστόφια-Έρογλου επί του θέματος, τις οποίες εμείς αποδεχτήκαμε πλήρως όσον αφορά την ενέργεια και θα συζητήσουμε.
Χ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ («ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ»): Μιας και το έφερε η κουβέντα για τις εγγυήτριες δυνάμεις και ήσασταν πρόσφατα στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Βρετανία έχει πάρει κάποια θέση που μπορείτε να μας την αποκαλύψετε σχετικά με την πορεία ή πιθανότητα έναρξης των διαπραγματεύσεων;
Και σε περίπτωση που συμφωνηθεί πλέον να μην υπάρχουν εγγυήτριες δυνάμεις στο νέο Κυπριακό Κράτος, που θα προκύψει, η παρουσία των Βρετανών στην Κύπρο επηρεάζεται καθόλου από αυτό, εννοώ των βρετανικών βάσεων;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Να πω το εξής, συνεργαζόμαστε με όλα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, εξηγούμε την άποψη και θέση μας, τόσο εγώ προσωπικά όσο και οι Πρέσβεις μας σε αυτές τις πέντε χώρες.
Ελπίζω και πιστεύω ότι θα υπάρξει ένας ρεαλισμός για μια πραγματική λύση του Κυπριακού και, όπως λέω, δεν θα είναι μια φαντασιακή ή εικονική λύση που θα διατηρεί την προηγούμενη κατάσταση και θα την ονομάζει λύση.
Νομίζω ότι, στον βαθμό που όλοι ενδιαφέρονται για πραγματική λύση, θα αποδεχθούν στο τέλος την ανάγκη η Κύπρος να είναι πραγματικά ανεξάρτητη με τον τρόπο που είναι ανεξάρτητα όλα τα κράτη μέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με πλήρη, αντίστοιχα, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα.
Το θέμα των σχέσεων των υπολοίπων κρατών μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας με την Κύπρο δεν αφορά το ζήτημα της κατάργησης του ρόλου των εγγυητριών δυνάμεων και της αποχώρησης των στρατευμάτων κατοχής από την Κύπρο.
Θέλω επίσης να ξαναδιευκρινίσω: Για μένα προσωπικά, και το έχουμε συζητήσει από την αρχή με τον κ. Υπουργό της Κύπρου, το πρόβλημα των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής στη Βόρεια Κύπρο δεν είναι «απλώς» το θέμα ότι κατέλαβαν εδάφη, αλλά ότι ένα κομμάτι του κυπριακού πληθυσμού και δη οι Τουρκοκύπριοι είχαν συνεχώς μπροστά τους τον τουρκικό στρατό και με έναν συσχετισμό «1 προς 4», αν βάλετε και τους έποικους, αλλά η ουσία είναι «1 προς 2» προς τους εναπομείναντες Τουρκοκύπριους πολίτες.
Οι Τουρκοκύπριοι πολίτες είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και αυτοί υπέφεραν επίσης, ό,τι κι αν λέγεται, από την παρουσία αυτού του στρατού. Όπως επίσης δεν είναι ωραίο όταν ανοίγετε το παράθυρό σας σε σειρά από κατοικημένες περιοχές και χωριά της ελεύθερης Κύπρου να συναντάτε απέναντί σας σε λόφους και σε βουνά, έστω και μικρά, την τουρκική σημαία.
Γι’ αυτό επιμένουμε πράγματι να δοθούν δυνατότητες συμμετοχής και δικαιωμάτων στην τουρκοκυπριακή κοινότητα στον μέγιστο δυνατό βαθμό - και το υπογραμμίζω - και ταυτόχρονα να δοθεί η αίσθηση ασφάλειας και στους Τουρκοκύπριους και ιδιαίτερα στους Ελληνοκύπριους.
Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε όλες τις περιοχές του κόσμου και αξιοποιώ αυτή την ευκαιρία για να σας πω ότι θέλω να υπογραμμίσω ότι και οι Τουρκοκύπριοι υπέφεραν που δε ζούσαν σε κυριολεκτικά δημοκρατικό καθεστώς. Δεν χρειάζεται να έχεις 1 προς 2 στρατιώτες για να νοιώθεις καλά, θα έλεγα το αντίστροφο.
Γ. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Σε αυτά που είπε ο κ. Υπουργός για 1 προς 2, υπενθυμίζω ότι ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ο κ. Μπούτρος Γκάλι σε έκθεσή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας αποκάλεσε τη «βόρεια Κύπρο» την «πλέον στρατοκρατούμενη περιοχή του κόσμου» εξαιτίας αυτού του συσχετισμού πληθυσμού με στρατό.
Τώρα, για την ερώτησή σας, πρέπει πρώτα να κάνουμε ξεκάθαρο ότι άλλο βρετανικές βάσεις, άλλο συμμετοχή της Βρετανίας σε συνθήκη εγγυήσεως. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Αυτό είναι το ένα. Και το δεύτερο είναι ότι, από ό,τι αντιλαμβάνομαι, η Βρετανία είναι έτοιμη να δεχτεί οποιοδήποτε σύστημα ασφάλειας θα συμφωνούσαμε εμείς στην Κύπρο.
Κ. ΦΡΥΣΣΑ («ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΤ»): Γεια σας, η ερώτησή μου αφορά και τους δυο σας. Συζητήσατε το μεταναστευτικό, αν υπάρχει κοινή δράση, αν αποφασίσατε από κοινού να αντιμετωπίσετε το μεγάλο πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Τα δύο κράτη συμφωνούν να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της μετανάστευσης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης θεμελιακά, στα βασικά ζητήματα, συμφωνούν στις προτάσεις που έχει διατυπώσει ο Επίτροπος κ. Αβραμόπουλος, που αφορούν την ποσόστωση διανομής των προσφύγων και των αιτούντων ασύλου και μια σειρά από άλλα μέτρα.
Η Κύπρος έχει μια γεωγραφική τύχη, θα έλεγα, το ότι δεν διαθέτει μεγάλους αυτοκινητόδρομους, σιδηροδρομικές γραμμές και πυκνή ακτοπλοΐα, ώστε να έχουν την αυταπάτη κάποιοι πρόσφυγες ότι περνώντας από την Κύπρο μπορούν να φτάσουν στην υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη.
Όπως γνωρίζετε, το ελληνικό πρόβλημα είναι ότι έχουμε γίνει ένα black box, ένα μαύρο κουτί που έρχονται εδώ με την ελπίδα ότι με τα μέσα που υπάρχουν (σιδηρόδρομοι, πλοία, αυτοκινητόδρομοι κλπ.) θα περάσουν στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, αλλά με τις συνθήκες του Σένγκεν και το Δουβλίνο ΙΙ και εν δυνάμει ΙΙΙ τους αποτρέπουμε, με αποτέλεσμα, επειδή δεν εφαρμόζεται και ο μηχανισμός της επανεισδοχής που είχαμε συμφωνήσει με την Τουρκία - παραβιάζει κι αυτή τη Συμφωνία - να έχουμε πολλούς πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα, να έχουμε πολλούς μετανάστες, αυτούς που ονομάζουμε παράνομους μετανάστες, και το πρόβλημα να μεγαλώνει και σε μια εποχή που η Ελλάδα έχει μεγάλη κρίση.
Όμως, γνωρίζετε καλά ότι η πολιτική ηγεσία της Κύπρου είναι μια βαθειά λογική ηγεσία και αντιλαμβάνεται ότι, ενώ είναι γεωγραφικά σήμερα σε ένα βαθμό, με έναν τρόπο προστατευμένη από μεγάλες κρίσεις στην περιοχή για τις οποίες όλοι μας ανησυχούμε, αν δεν δείξει συνολικά λογική η Ευρωπαϊκή Ένωση και η πολιτική της θα μπορούσαν να είχαν εξίσου τέτοιου είδους επιπτώσεις και στην Κύπρο.
Και λέω για τη «λογική», διότι, όπως εξήγησα στη Βρετανία όπου βρισκόμουνα και επέστρεψα αργά χθες το βράδυ, ανησυχεί η Ευρώπη για τους πρόσφυγες που έρχονται, για τα 6 εκατομμύρια Λίβυους, αλλά δεν δείχνει να έχει αντιληφθεί την ανάγκη σταθερότητας της Αιγύπτου, η οποία έχει 95 εκατομμύρια πληθυσμό, εκ των οποίων τα 2/3 είναι νέοι, και από πίσω βρίσκεται ένας εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν και μια Σομαλία που δεν έχει κανονικές κρατικές δομές.
Κι αυτός είναι και ο λόγος που, ανεξάρτητα από τη φύση του καθεστώτος στην Αίγυπτο, θέλουμε να φροντίζουμε να υπάρχει σταθερότητα και ασφάλεια στην περιοχή εκείνη.
Και βέβαια σας θυμίζω ότι εμείς έχουμε ένα μεγάλο προσφυγικό πρόβλημα, που συνδέεται με τη Συρία, όπου έχουμε 12 εκατομμύρια πληθυσμό μετακινούμενο, συνδέεται με το Αφγανιστάν και το Πακιστάν και τις διαδρομές που γίνονται και φτάνουν μέχρι τη χώρα μας.
Ελπίζω να υπάρξει λογική, ώστε να συμβάλουμε στη σταθεροποίηση της περιοχής, και ανθρωπισμός, ώστε να μην υποφέρουν περισσότερο άνθρωποι που αναζητούν σε τρίτες χώρες ένα καλύτερο μέλλον. Η ασφάλεια και η πολιτική σταθερότητας πρέπει να συνδυάζεται με δημοκρατικό τρόπο αντιμετώπισης και των προβλημάτων και με ένα βαθύ αίσθημα ουμανισμού.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ούτε το ένα, ούτε το άλλο.
Ι. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Κι εγώ απλώς θέλω να πω προς επίρρωση κάτι που λέμε στα ελληνικά «γιορτή της Ιταλίας και της Ελλάδας, παραμονή δική μας», δηλαδή της Κύπρου για το θέμα της αλληλεγγύης, της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, η οποία εδώ θα αποδειχθεί.
Υπάρχει μια πρόταση του Επιτρόπου Αβραμόπουλου που έχει καθορίσει, κατά την δική μας άποψη, με πάρα πολύ δίκαιο τρόπο τα κριτήρια που αναλογούν σε κάθε κράτος μέλος σε αυτή τη δίκαιη κατανομή ανάληψης και φιλοξενίας κάποιων μεταναστών. Αυτά τα κριτήρια βασίζονται πάνω στο εγχώριο προϊόν της κάθε χώρας, τον πληθυσμό της ασφαλώς, τον αριθμό των μεταναστών που ήδη φιλοξενεί και πιστεύω εγώ ότι και τον βαθμό της ανεργίας της χώρας και όλα αυτά είναι δίκαια κριτήρια που μπορούν να κάνουν μια δίκαιη κατανομή. Εμείς είμαστε έτοιμοι, αν συμφωνήσουν οι 28, να αναλάβουμε το μερίδιο που μας αναλογεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, κ. Κοτζιά, δράττομαι της ευκαιρίας των διαπραγματεύσεων, για να πάμε στις διαπραγματεύσεις που γίνονται στις Βρυξέλλες. Είναι σκληρές οι διαπραγματεύσεις Ελλάδας – θεσμών, δανειστών, οι πιέσεις είναι μεγάλες, οι ώρες κρίσιμες για τη χώρα μας. Πόσο αισιόδοξος είστε ότι θα κλείσει αυτή η συμφωνία με δεδομένο ότι το πλαίσιο αυτών των διαπραγματεύσεων κινείται ανάμεσα στο ζεστό και στο κρύο και μας πιέζουν αφόρητα και με τελεσίγραφα τώρα τελευταία. Ευχαριστώ.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Εγώ, όπως ξέρετε, για διαπραγματεύσεις που γίνονται δεν μιλάω και δεν σχολιάζω δημόσια. Και θα ήταν πολύ άσχημο ένας Υπουργός Εξωτερικών να παραβίαζε ένα τέτοιο κανόνα.
Δύο σχόλια μόνο να σας πω. Ξέρετε ότι αυτά που γράφονται δημόσια που λέγονται σε ραδιόφωνα και ως εικόνα μεταδίδονται από την τηλεόραση, είναι στοιχείο της διαπραγμάτευσης. Υπάρχει μεγάλη διεθνής επίθεση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ως στοιχείo της διαπραγμάτευσης για να πιεζόμαστε. Θα έκανα μια παράκληση στα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, να μην αναπαράγουν άκριτα θέσεις και απόψεις που διοχετεύονται μέσω της μαζικής εικόνας και φωνής ως εργαλείο πίεσης πάνω στην Ελλάδα.
Και το δεύτερο να ξέρετε και γι’ αυτό και στην πιο δύσκολη στιγμή έχω πάντα ένα χαμόγελο, ή έστω στα μάτια μου μια ελπίδα, διότι ξέρετε ότι διακατέχομαι από τη φιλοσοφία, όπως την ορίζω από μικρό παιδί, της ιστορικής αισιοδοξίας. Νομίζω ότι πρέπει να πιστεύουμε πάντα ότι το δίκαιο και το καλό μπορεί να βρει δρόμους να κερδίσει. Ευχαριστώ.
Ι. ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: Να κάνω και εγώ μια παραβίαση της αρχής μη σχολίων από Υπουργούς Εξωτερικών για να εκφράσω την διακαή μας ευχή για αίσια κατάληξη των προσπαθειών της Ελλάδας. Γιατί αυτή θα είναι προς όφελος της Ελλάδας, του ελληνικού λαού και της Ευρώπης και της Κύπρου.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Δεν έχω παρά να σας ευχαριστήσω.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου